Jak skorzystać z ulgi na leki – od dochodu czy podatku?

Ulga na leki budzi liczne pytania wśród podatników, szczególnie dotyczące tego, czy skorzystać z niej można odliczając wydatki od dochodu czy też od podatku. W praktyce ulga na leki w ramach ulgi rehabilitacyjnej pozwala odliczyć nadwyżkę wydatków na lekarstwa – powyżej 100 zł miesięcznie – od dochodu, co skutkuje mniejszym podatkiem do zapłaty lub większym zwrotem podatku w rocznym rozliczeniu PIT[1][2][3]. Poniżej wyjaśniamy mechanizm działania, wymagania formalne i szczegółowe zasady dotyczące tej ulgi.

Na czym polega ulga na leki?

Ulga na leki jest częścią tzw. ulgi rehabilitacyjnej, przysługującej osobom niepełnosprawnym oraz podatnikom utrzymującym osoby niepełnosprawne. Pozwala odliczyć od dochodu kwoty wydane na zakup leków, które zostały przepisane przez lekarza specjalistę do stałego lub długotrwałego stosowania[1][2][4]. Warunkiem jest poniesienie rzeczywistych wydatków własnych lub na rzecz osoby pozostającej na utrzymaniu podatnika i posiadanie odpowiedniej dokumentacji potwierdzającej prawo do ulgi[2][3].

Odliczeniem objęte są leki kwalifikujące się w rozumieniu ustawy Prawo farmaceutyczne, co oznacza, że nie każde farmaceutyczne środki zostaną zaakceptowane. Zmiana ta została doprecyzowana w ramach Polskiego Ładu, co ostatecznie ucięło wcześniejsze wątpliwości interpretacyjne dotyczące zakresu leków w ramach ulgi rehabilitacyjnej[4].

Ulga na leki – od dochodu czy od podatku?

Podstawową kwestią jest mechanizm działania w PIT: ulga na leki polega na odliczeniu wydatków od dochodu przeznaczonego do opodatkowania. Oznacza to, że najpierw redukujemy dochód o wartość przysługującej ulgi, a dopiero następnie wyliczany jest podatek dochodowy od tej niższej kwoty[1][2]. Nie można zatem odjąć tych kwot od podatku, lecz jedynie odpierwotnie wypracowanego dochodu, co wpływa pośrednio na wysokość podatku do zapłaty lub kwotę zwrotu PIT w danym roku rozliczeniowym[1][2][3].

Ulga nie działa w systemie podobnym do popularnych odliczeń od podatku np. na dzieci, a wpływa wyłącznie na podstawę obliczenia podatku – jest to różnica istotna przy planowaniu rozliczenia rocznego PIT.

Warunki i dokumentacja potrzebne do skorzystania z ulgi

Możliwość skorzystania z ulgi na leki wymaga:

• Statusu osoby niepełnosprawnej – udokumentowanego np. orzeczeniem lub decyzją rentową
• Zakupu leków przepisanych przez lekarza specjalistę do stałego, długotrwałego stosowania
• Posiadania dowodów zakupu, czyli faktur lub paragonów imiennych potwierdzających wydatki
• Braku refundacji leku z NFZ lub innych źródeł – ulga obejmuje wyłącznie leki finansowane ze środków własnych
• Udokumentowania wydatków na leki zakupione zarówno w kraju, jak i za granicą

Wszystkie wymienione warunki muszą być spełnione łącznie. Dotyczy to zarówno podatników z bezpośrednim statusem osoby niepełnosprawnej, jak i tych, którzy utrzymują osoby spełniające ten warunek[2][3].

Jakie wydatki można odliczyć?

Ulga dotyczy wydatków związanych z zakupem leków przepisanych przez lekarza specjalistę, przepisywanych do długotrwałego stosowania oraz tych, które nie podlegały refundacji z NFZ lub innych źródeł[3]. Istotnym kryterium jest również limit miesięczny wydatków: do odliczenia kwalifikują się jedynie wydatki przekraczające 100 zł w danym miesiącu. Wszystkie nadwyżki ponad tę kwotę sumuje się w skali roku podatkowego[3].

W praktyce, jeśli suma comiesięcznych wydatków na leki wynosi poniżej 100 zł, podatnik nie ma prawa do odliczeń za ten miesiąc[3]. Jeśli zaś wydatki przekraczają ten próg, różnica stanowi kwotę możliwą do odpisania od dochodu w zeznaniu PIT. Ulga uwzględnia zarówno wydatki własne, jak i na leki dla osób niepełnosprawnych pozostających pod opieką podatnika[3].

Szczegóły mechanizmu odliczania ulgi na leki

Mechanizm ulgi polega na dokładnym wyliczeniu nadwyżki ponad limit 100 zł w każdym miesiącu. Łączna suma kwalifikujących się wydatków pomniejsza roczny dochód przed wyznaczeniem podatku w rozliczeniu PIT, zazwyczaj za rok poprzedni[1][2][3]. Przykładowe rozliczenie – jeśli suma miesięczna wynosiła 150 zł, odlicza się 50 zł w danym miesiącu; jeśli tylko 90 zł, nie przysługuje ulga za ten okres[3].

Odliczeniu podlegają tylko te wydatki, których podatnik nie pokrył z refundacji, a które jednocześnie dotyczą leków w rozumieniu prawa farmaceutycznego. Możliwe jest także sumowanie wydatków na leki własne oraz osób utrzymywanych pod warunkiem posiadania stosownej dokumentacji. Ulga nie przysługuje, jeśli koszty poniosła osoba trzecia, nieobecna w rozliczeniu podatnika[3][4].

Podsumowanie – jak skorzystać z ulgi na leki

Podatnik mogący skorzystać z ulgi na leki powinien pamiętać, iż:

• Odliczenia realizowane są od dochodu, a nie od podatku
• Warunkiem jest poniesienie rzeczywistych wydatków przez osobę niepełnosprawną lub osobę ją utrzymującą
• Wydatki kwalifikują się wyłącznie powyżej progu 100 zł miesięcznie na leki przepisane przez lekarza specjalistę
• Konieczna jest pełna dokumentacja zakupów i potwierdzenie niepełnosprawności
• Ulga ta zastosowana prawidłowo, realnie obniża wysokość podatku do zapłaty lub podwyższa zwrot z PIT

Dzięki precyzyjnym przepisom oraz jasnym warunkom, skorzystanie z ulgi na leki w rozliczeniu PIT 2025 za rok 2024 staje się dostępne dla wielu osób niepełnosprawnych oraz tych, którzy je utrzymują, dając rzeczywiste oszczędności podatkowe[1][2][3][4].

Źródła:

• [1] https://www.pit.pl/aktualnosci/ulga-na-leki-w-pit-2025-nie-przegap-szansy-na-wiekszy-zwrot-podatku-1010734
• [2] https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-pieniadze-wydane-na-leki-wroca-na-konto-jak-ubiegac-sie-o-zw,nId,7903335
• [3] https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/pit/pit/ulgi-odliczenia/5694574,ulga-podatkowa-na-leki-w-2025-r-kto-i-ile-moze-odliczyc-w-pit-wydatkow-na-lekarstwa.html
• [4] https://www.pit.pl/ulga-rehabilitacyjna/