Własna działalność – czy warto zaryzykować i spełnić marzenia o niezależności?

Rozważasz założenie własnej działalności gospodarczej? Dla wielu Polaków to droga do niezależności zawodowej, ale równocześnie krok, który wiąże się z szeregiem wyzwań. W 2023 roku powstało aż 350 tysięcy nowych firm [3], a tylko w kwietniu 2025 roku zarejestrowano 28 940 podmiotów [4]. Te liczby dowodzą, że mimo rosnących kosztów i zmieniających się przepisów, przedsiębiorczość w Polsce nadal rozwija się dynamicznie.

Polska przedsiębiorczość – gdzie jesteśmy w 2025 roku?

Choć w 2021 roku w Polsce działało już 2,4 miliona podmiotów gospodarczych [3], wciąż pozostajemy poniżej średniej unijnej w zakresie przedsiębiorczości. W 2022 roku tylko 11,4% dorosłych Polaków prowadziło własną działalność gospodarczą, podczas gdy średnia UE wynosiła 16% [3]. Co ciekawe, aż 25% wszystkich polskich przedsiębiorców to osoby po pięćdziesiątym roku życia [3], co przeczy powszechnemu przekonaniu, że biznes to domena wyłącznie młodych.

Rok 2025 przyniósł przedsiębiorcom dwie istotne zmiany. Pierwszą jest wprowadzenie nowej klasyfikacji PKD 2025, która zastąpiła poprzednią wersję w związku z aktualizacją unijnej NACE Rev. 2.1. Nowa klasyfikacja uwzględnia współczesne rodzaje działalności i jest w pełni zharmonizowana z przepisami Unii Europejskiej [1]. Drugą ważną zmianą jest podwyżka składek ZUS, które od 2025 roku wynoszą 1773,96 zł miesięcznie, co oznacza wzrost o 173,64 zł w porównaniu z rokiem poprzednim [5].

Od pomysłu do rejestracji – jak zacząć własną działalność?

Proces zakładania firmy w Polsce rozpoczyna się od wyboru odpowiedniej formy prawnej. Jednoosobowa działalność gospodarcza pozostaje najpopularniejszym wyborem wśród początkujących przedsiębiorców ze względu na prostotę założenia i prowadzenia [2]. Kolejnym krokiem jest rejestracja w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) – w zależności od wybranej formy działalności [2].

Kluczowym elementem podczas rejestracji jest właściwy wybór kodów PKD, który od 2025 roku wymaga szczególnej uwagi ze względu na wprowadzenie nowej klasyfikacji PKD 2025 [1]. Nowe kody PKD umożliwiają bardziej precyzyjne raportowanie statystyczne oraz lepsze dostosowanie polityk gospodarczych, ale wiążą się również z koniecznością aktualizacji dokumentów firmowych [1]. Warto zaznaczyć, że przedsiębiorcy, którzy zarejestrowali swoją działalność przed wprowadzeniem PKD 2025, muszą dostosować swoją dokumentację do nowych wymogów.

Niezależność czy ryzyko? Dwie strony medalu własnej działalności

Własna działalność gospodarcza oferuje szereg korzyści, wśród których najważniejsza jest swoboda decyzyjna. Przedsiębiorca sam decyduje o kierunku rozwoju firmy, godzinach pracy oraz sposobie realizacji zadań. Ta niezależność zawodowa stanowi główny powód, dla którego wielu Polaków decyduje się na założenie własnego biznesu.

Jednakże prowadzenie działalności wiąże się również z licznymi wyzwaniami. Jednym z największych obciążeń są rosnące koszty, w tym składki ZUS, które w 2025 roku wynoszą już 1773,96 zł miesięcznie [5]. Wzrost ten wynika z prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, które w 2025 roku ma osiągnąć poziom 8673 zł [5]. Dla wielu małych przedsiębiorców te rosnące koszty prowadzenia działalności mogą stanowić poważne wyzwanie finansowe.

Mimo tych trudności, przedsiębiorcy znajdują nowe sposoby na optymalizację kosztów i zwiększenie efektywności. Coraz więcej firm korzysta z platform cyfrowych, zarówno w obszarze e-commerce, jak i usług SaaS (Software as a Service), co znacząco redukuje bariery wejścia na rynek [3]. Te cyfrowe rozwiązania dla przedsiębiorców umożliwiają mniejszym podmiotom konkurowanie z większymi firmami na bardziej wyrównanych zasadach.

Cyfryzacja jako szansa dla małych i średnich przedsiębiorstw

Postępująca cyfryzacja stanowi jeden z kluczowych trendów ułatwiających zarządzanie firmą. Wprowadzenie e-zwolnień, e-faktur czy możliwości załatwiania spraw urzędowych online znacząco zmniejszyło obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców. Te narzędzia cyfrowe dla firm pozwalają na oszczędność czasu i redukcję kosztów związanych z obsługą biurokratyczną.

Mniejsze firmy coraz częściej współpracują z platformami cyfrowymi, zarówno w obszarze sprzedaży, jak i zakupu usług niezbędnych do prowadzenia działalności [3]. Przykładem są platformy e-commerce, które umożliwiają dotarcie do szerokiego grona klientów bez konieczności inwestowania w fizyczną przestrzeń handlową. Również usługi SaaS pozwalają na korzystanie z zaawansowanych narzędzi biznesowych bez ponoszenia wysokich kosztów zakupu oprogramowania.

Ta transformacja cyfrowa małych firm przyczynia się do zwiększenia ich konkurencyjności i elastyczności. Przedsiębiorcy mogą szybciej reagować na zmiany rynkowe i efektywniej dostosowywać swoją ofertę do potrzeb klientów. W dobie szybko zmieniających się warunków gospodarczych ta zdolność adaptacji staje się kluczowym czynnikiem sukcesu.

Pokoleniowe zmiany w podejściu do przedsiębiorczości

Interesującym trendem na rynku pracy jest rosnąca popularność samozatrudnienia wśród przedstawicieli pokolenia Z. Choć brakuje precyzyjnych danych statystycznych w tym zakresie, obserwacje rynkowe wskazują, że młodzi ludzie urodzeni po 1995 roku częściej wybierają prowadzenie własnej działalności gospodarczej niż tradycyjne zatrudnienie na etacie.

Na drugim biegunie znajdują się doświadczeni przedsiębiorcy z pokolenia 50+, którzy stanowią już 25% wszystkich osób prowadzących działalność gospodarczą w Polsce [3]. Ta grupa często dysponuje nie tylko kapitałem finansowym, ale również cennym doświadczeniem zawodowym i siecią kontaktów biznesowych. Przedsiębiorczość osób 50+ staje się ważnym elementem polskiego krajobrazu gospodarczego, przyczyniając się do tworzenia miejsc pracy i transferu wiedzy między pokoleniami.

Warto również zauważyć, że mimo pandemicznych wyzwań, liczba firm w Polsce stale rośnie, osiągając poziom 2,4 miliona podmiotów w 2021 roku [3]. Ten wzrost liczby przedsiębiorstw świadczy o odporności polskiej gospodarki i determinacji przedsiębiorców, którzy potrafią dostosowywać się do zmieniających się warunków rynkowych.

Wyzwania finansowe dla przedsiębiorców w 2025 roku

Jednym z najpoważniejszych wyzwań dla osób prowadzących działalność gospodarczą są rosnące obciążenia finansowe. W 2025 roku składki ZUS dla przedsiębiorców wynoszą już 1773,96 zł miesięcznie, co oznacza wzrost o 173,64 zł w porównaniu z rokiem poprzednim [5]. Ta podwyżka wynika z prognozowanego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, które w 2025 roku ma osiągnąć poziom 8673 zł [5].

Dla wielu małych przedsiębiorców, szczególnie tych rozpoczynających działalność, te obciążenia mogą stanowić poważne wyzwanie finansowe. Warto jednak pamiętać, że istnieją mechanizmy pomocowe dla nowych firm, takie jak ulga na start czy preferencyjne składki ZUS, które mogą znacząco zmniejszyć początkowe koszty prowadzenia działalności.

Mimo tych obciążeń, dane pokazują, że przedsiębiorczość w Polsce nadal się rozwija. W kwietniu 2025 roku zarejestrowano 28 940 nowych firm [4], co świadczy o tym, że wielu Polaków wciąż postrzega własną działalność jako atrakcyjną ścieżkę zawodową, oferującą możliwości rozwoju i niezależności finansowej.

Podsumowanie – czy warto zaryzykować?

Decyzja o założeniu własnej działalności gospodarczej powinna być poprzedzona dokładną analizą zarówno korzyści, jak i potencjalnych zagrożeń. Z jednej strony, własna firma oferuje niezależność, elastyczność i możliwość realizacji własnych pomysłów. Z drugiej strony, wiąże się z odpowiedzialnością finansową, ryzykiem i koniecznością ciągłego dostosowywania się do zmieniających się przepisów.

Dane statystyczne pokazują, że mimo pewnych trudności, wielu Polaków decyduje się na prowadzenie własnej działalności. W 2023 roku powstało 350 tysięcy nowych firm [3], a trend ten utrzymuje się również w 2025 roku. Jednocześnie warto pamiętać, że poziom przedsiębiorczości w Polsce (11,4% dorosłych w 2022 roku) nadal pozostaje poniżej średniej UE (16%) [3], co sugeruje, że wciąż istnieje przestrzeń do rozwoju w tym obszarze.

Dla osób rozważających założenie własnej działalności ważne jest, aby dokładnie zapoznać się z aktualnymi przepisami, w tym z nową klasyfikacją PKD 2025 [1] oraz z obowiązującymi stawkami składek ZUS [5]. Równie istotne jest śledzenie trendów rynkowych i wykorzystanie możliwości, jakie oferuje cyfryzacja i nowe technologie.

Własna działalność gospodarcza to nie tylko sposób na zarabianie pieniędzy, ale również droga do samorealizacji i niezależności zawodowej. Dla wielu przedsiębiorców satysfakcja płynąca z budowania własnego biznesu przewyższa wyzwania i trudności, z którymi muszą się mierzyć na co dzień.

Źródła:

[1] https://stat.gov.pl/aktualnosci/nowa-polska-klasyfikacja-dzialalnosci-pkd-2025,570,1.html
[2] https://consultant.net.pl/aktualnosci/zakladanie-firmy-w-polsce-jaki-rodzaj-dzialalnosci-wybrac-w-2025-roku
[3] https://www.finiata.pl/blog/polacy-stawiaja-na-wlasne-dzialalnosci/
[4] https://www.bnf.pl/nowe-firmy/artykul/podsumowanie-miesiaca
[5] https://zustoniemus.pl/jakie-zmiany-dla-przedsiebiorcow-przyniesie-rok-2025/